Willa Jagdmann – dzisiejsza Hoene-Wrońskiego 25 

Budynek, który w tytule nazwałem „Willa Jagdmann” stoi nieco dalej od drogi, a po bokach lekko przysłaniają ją drzewa – jej dziś świetny stan, dobrze wyremontowany dach oraz pięknie wystający element z oknami łatwo przeoczyć. Dom ten związany jest z postacią, którą dziś przypisalibyśmy do takich działalności w jak firma CARO, Hera, Uskom albo Kambud. Czyli? Do firm kamieniarskich zajmujących się nagrobkami oraz pomnikami na cmentarzach. Pierwszym właścicielem willi o dzisiejszym adresie Hoene-Wrońskiego 25 był kamieniarz właśnie, ale zajmujący się pomnikami. Skąd ta różnica? Dziś również możemy wymienić kamieniarzy, którzy zajmowali się na przykład elementami domów, pracami drogowymi albo kamieniarstwem ozdobnym. Tu mowa konkretnie o kamieniarzu „nagrobnym” – w przedwojennych określeniach chodziło o postać posiadającą tytuł „grabdenkmalfabrik”, czyli właściciela fabryki nagrobków. Co ciekawe, pierwszy właściciel willi przy Hoene-Wrońskiego 25 prowadził swój zakład i fabrykę podobnie, jak masa dzisiejszych podmiotów, przy aktualnej Ku Słońcu, a dawnej Pasewalker Chaussee. Nie był przez całe życie związany ze Szczecinem, bo swoją działalność oraz mieszkanie miał też w nieodległym Greifswaldzie. Nim do niego przejdziemy klasycznie opiszmy dzisiejszego i dawnego patrona ulicy, przy której znajduje się willa.

Józef Hoene-Wroński oraz panowie Hildenbrandt

Patronem powojennym jest polski fizyk, matematyk, prawnik i oficer armii kościuszkowskiej. To urodzony 24 sierpnia 1776 roku w Wolsztynie (w Wielkopolsce) filozof był natchnieniem dla Adama Mickiewicza pod kątem mesjanizmu. Jako dziewiętnastolatek został dowódcą artylerii w trakcie insurekcji kościuszkowskiej. Przez wielu uznawany za zdrajcę – bowiem otrzymał i przyjął propozycję wstąpienia do armii carskiej i uniknięcie zsyłki za zdradzenie fortyfikacji warszawskiej Pragi. Po opuszczeniu armii car Piotr I Romanow miał mu udzielić pozwolenia na dożywotnie noszenie munduru. Jego życiorys pełen był wydarzeń metafizycznych oraz filozoficznych, zmieszanych z ubóstwem oraz dedykowaniem swych prac i publikacji carowi. To nie ujmowało jednak jego wykształceniu, znając język angielski i francuski, publikując w tym drugim języku wiele dzieł. Zmarł we Francji, 9 sierpnia 1853 roku w Neuilly-sur-Seine, gdzie do dziś stoi jego pomnik i grób.

Dawna nazwa Hildebrandtweg odnosi się według dawnych ksiąg do dwóch postaci, z których obie były związane ze Szczecinem. Pierwszą wymienioną jest malarz akwareli i krajobrazów Eduard Hildebrandt urodzony 9 września 1817 roku w Gdańsku, a zmarły 25 października 1868 roku w Berlinie. Jego ojcem był gdański malarz, jako młody człowiek przeniósł się do Berlina, by tam kształcić się dalej. Szybko zyskał sławę oraz stal się malarzem królewskim, następnie podróżując po świecie, również po oceanach, Wyspach Kanaryjskich i wybrzeżu Afryki, następnie do Palestyny i ostatecznie dookoła świata. Duży wpływ na zmianę jego prac miała rana ręki, jaka zmieniła nieco styl, wybieraną przez niego kolorystykę oraz klimat dzieł. Zmarł w Berlinie 25 października 1868 roku, ale pochowany został w Szczecinie, na cmentarzu przy dawnej Grabowerstraße, czyli w dzisiejszym parku przy ulicy Matejki. Drugą wymienioną postacią był Ferdinand Theodor Hildebrandt, również malarz, nazywany uczniem von Schadowa, który urodził się 2 lipca 1804 roku w Szczecinie. Jako młody człowiek podążał za swoim mistrzem i ostatecznie osiadł w Düsseldorfie. Jego dzieła zaczęły zachwycać niezwykłą barwą i realizmem oddanych na obrazach chwil.