Ogińskiego / Händelstraße

Willa Teschner, dziś Ogińskiego 3 

W tajnym zakątku przy Pomniku Czynu Polaków...

By zajrzeć przed willę pana Teschner, a dziś Ogińskiego 3 trzeba zajść w ślepą uliczkę. Są takie dwie - jedna po zachodniej, druga po wschodniej stronie zielonego traktu w stronę Pomnika Czynu Polaków. Willa Teschner jest obok placu zabaw z minigolfem.

Zakładając konto na forum otrzymasz dodatkowe opcje.

Możesz przetłumaczyć całą stronę i forum.

Klasycznie zaczniemy od dawnych patronów ulicy, która dla wielu mieszkańców przebiega przy Jasnych Błoniach… i na tym koniec. Ale w rzeczywistości przekracza ulicę Piotra Skargi i kończy się ślepym wjazdem w okolicach minigolfa, obok kawiarenki. Tam pod koniec lat dwudziestych powstawały nowe budynki i wille, w tym również ta należąca do dawnego kupca i człowieka zajmującego się transportem, pana Teschner.

Goerg Friedrich Händel i Michał Kleofas Ogiński

W temacie patronów ulicy wymienili się kompozytorzy. Co? Jak? Dlaczego? Dokładnie – wymienili się kompozytorzy. Przedwojennym patronem ulicy był niemiecki kompozytor Georg Friedrich Händel, autor barokowy. Urodził się 23 lutego 1685 w Halle, a jego dom stoi do dziś. Pisał opery, bywał we Włoszech i co ciekawe był równolatkiem Johanna Sebastiana Bacha. Na początku XVIII wieku wyjechał do Anglii, gdzie został poddanym oraz kompozytorem-rezydentem na dworze, a jego dom w Londynie również stoi do dzisiaj. Niestety, na starość zaczął tracić wzrok i stał się ostatecznie całkowicie ślepy. Zmarł 14 kwietnia 1759 roku w Londynie i spoczął w Opactwie Westminsterskim. Po wojnie dawny kompozytor niemiecki zamienił się z polskim. Nowym patronem po wojnie został Michał Kleofas Ogiński z Retowa, który urodził się 25 września 1765 roku w Guzowie. Prócz kompozytorem był też pisarzem politycznym, podskarbim, senatorem, uczestnikiem insurekcji kościuszkowskiej, masonem, posłem i dyplomatą. Wymieniać o nim można naprawdę dużo. Po rozbiorach udał się na stałe do Włoch, tam we Florencji zmarł 15 października 1833 roku w Panteonie Wielkich, obok Machiavellego i Galileusza. W dzisiejszych kontekstach mógłby być uznawany za „kontrowersyjnego” mimo udziału w powstaniach – został rosyjskim senatorem w 1810 roku, zaś przed wyborami podpisał akt poddaństwa carycy Katarzynie II. Z drugiej strony to według ostatnich badań Ogiński był autorem melodii polskiego hymnu, jaki przekazano Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu

Erich Teschner, kupiec i transportowiec

Budowniczym willi, jaka powstała około 1927-1928 roku był Erich Teschner. Do momentu budowy willi zajmował się transportem będąc następcą firmy, którą prowadził wcześniej Hugo Minack. Miał wspólnika prowadząc spółkę Teschner & Finkbeiner. Przed budową willi na dzisiejszego Ogińskiego 3 mieszkał na Bismarckstraße 24, na III piętrze. Dziś to Edmunda Bałuki 24, róg z Śląską – kamienica istnieje do dzisiaj. Tam przeniósł się z Preußischestraße, czyli dziś Mazurskiej. Jeszcze wcześniej – przed I Wojną Światową żył na Wojska Polskiego i to pozwala nam ustalić dokładniej kim był. Konkretnie Erich Karl Otto Teschner urodził się 21 lipca 1878 roku w Szczecinie, a 2 marca 1908 roku wybrała go na męża pani Margarete Marie Hansen-Rabbow. Jego ojcem był Ottomar Richard Teschner, a matką Emilie Teschner z domu Schlief. Z aktu ślubu i notatki na boku wynika, że pan Erich zmarł w Ratzeburgu pod Lubeką 13 maja 1958 roku. Będzie mieszkańcem willi do pierwszej połowy lat trzydziestych przenosząc się na dawną Arndtstraße 13, dziś stoi tam niezbyt uroczy blok mieszkalny przy Monte Cassino 13. Nie będzie to jego ostatni adres przed 1945 rokiem, później przeniesie się na Niebuszewo pod dawną Elysiumstraße 34, czyli Niemcewicza 11.

Johannes Hornemann

Drugim właścicielem będzie dyrektor generalny Johannes Hornemann, który przeniesie się pod adres Händelstraße 3 / Ogińskiego 3 z Wojska Polskiego. Był to bogatszy człowiek, jaki wymieniany jest wśród czołowych postaci przedwojennej Korporation der Kaufmannschaft zu Stettin, czyli szczecińskiej korporacji kupców, jaka działała w giełdzie przy ulicy Panieńskiej. Ta postać posiada swoją stronę na Wikipedii. Był to konkretnie Johannes Richard Franz Hornemann, który urodził się 27 grudnia 1877 roku w Magdeburgu. Jego dziadek przemierzył Afrykę w latach 1796-1802 i uznawany był za jednego z pierwszych, który dokonał tego tak dokładnie na potrzeby geografii i nauki. Do Szczecina przeniósł się w 1907 roku i przez niemal 30 lat był dyrektorem fabryki chemicznej Pommerensdorf Milch na Pomorzanach. Zasiadał w około ośmiu radach nadzorczych oraz komisjach najróżniejszych przedsiębiorstw – w Szczecinie była to dawna Städtische Werke AG (odpowiednik miejskich zakładów komunalnych), Union AG (ubezpieczenia) oraz filii niemieckiego banku narodowego w Szczecinie. Co ciekawe, wątek jego rodziny już kiedyś opisywałem – ożenił się z córką innego fabrykanta, pana Lindenberga, o jakim możesz przeczytać w poście w bloku poniżej. Zmarł 26 stycznia 1940 roku w Bad Elster na granicy dzisiejszych Niemiec i Czech. Prócz tego był niezwykle zainteresowany sportem – był jednym z założycielem RC Stettin.

Wilhelm Gundlach

Prowadził firmę zajmującą się sprzedażą lodówek i wyposażenia dla zakładów mięsnych oraz chłodni. Do willi Händelstraße 3 / Ogińskiego 3 przeprowadził się już w trakcie II Wojny Światowej, prawdopodobnie zamykając powoli swój biznes. Wcześniej żył na dawnej Schallechnstraße 13, dziś to ulica Felczaka i nieistniejąca willa przy Szkole Podstawowej nr 46. Jeszcze do 2017 roku było widać obok szkoły, a przy boisku zarys fundamentów dawnego budynku. Zaś jeszcze wcześniej żył na Krzywoustego 4. Analizując jego „podróż” po adresach w Szczecinie możemy go dokładniej ustalić. Był to Wilhelm Johann Martin Friedrich Gundlach, który urodził się poza Szczecinem 2 września 1898 roku.

Jego żoną zostanie 1 marca 1924 roku w Szczecinie urodzona 29 października 1900 roku pani Wallÿ Anna Gertrud Fiebelkorn. Pochodziła z Berlina. Według notatki na akcie ślubu Wilhelma zmarł 6 czerwca 1952 roku w odległym (południowe Niemcy) mieście Illertissen. willa stoi do dzisiaj i z jednej strony trzeba jasno powiedzieć, że po remoncie wygląda bardzo dobrze. Z drugiej strony willa miała nieco inny styl wcześniej, możliwe że nadany w czasach PRLu – dla porównania fotografie z galerii. Parter otoczony był klinkierem, istniał też prawdopodobnie oryginalny płot.

Dziś (2024) willa jest w kolorze ciemno białym, zadbano o dach, zdobienia pod poddaszem, wygląd okien oraz murków otaczających wejście od boku i frontu do willi. Z drugiej strony nie ma już klinkieru na parterze, starego muru przed budynkiem. Willa z pewnością wygląda znacznie lepiej również w środku, ale nie jest w 100% taka jak była – tu ciężko mi jasno stwierdzić, czy aktualna forma nawiązuje do oryginalnych planów. Mniej jest też zarośli wokół budynku – wcześniej tonął w nieco słabo przycinanym żywopłocie. Remont wykonano przed 2017 rokiem.

A w kolejnych tematach? Może budynek po przeciwnej stronie, który również w 2011 roku wyglądał ciekawie – lewa strona była już odremontowana, prawą odremontowano później. Po inne lokalizacje w pobliżu opisywanego budynku można zajrzeć do mapy postów znajdującej się na dole – jest w pełni interaktywna, można ją oddalać i przybliżać wybierając interesujące miejsca! 🙂

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 6 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin