Mały trybik cudownej broni...

Niewielu wie, że również w Szczecinie żyli i pracowali naukowcy oraz inżynierowie zaangażowani w konstrukcję broni V1 i V2, jaka zdaniem nazistów miała odmienić losy wojny. Jednym z nich był urodzony i mieszkający w Szczecinie inżynier, a drugim był przemysłowiec, który znany był z konstrukcji stalowych oraz mostów.

Kliknij i rozwiń spis treści

Wśród kilku raportów amerykańskiego wywiadu z okresu końca II Wojny Światowej oraz pierwszych lat po niej pojawia się ciekawe nazwisko – jegomościa na fotografii. Wiemy nawet gdzie mieszkał 🙂 Wśród tematów o ciekawych zabytkach, o różnych dawnych historiach mieliśmy też w ramie czasowej Szczecina okres „brunatny”. Mimo, że okres ten miał zaledwie 12 lat odcisnął ogromne piętno na historii świata i stał się bazą do tysięcy (przynajmniej?) książek, publikacji, filmów, artykułów, seriali… Wokół Szczecina narosła masa najróżniejszych legend związanych z II Wojną Światową – począwszy od gigantycznego podziemnego miasta, przez niesamowite opowieści o budowaniu u nas masy okrętów podwodnych po szczeciński udział w lądowaniu na Księżycu.
Co?
Po pierwsze – podziemne miasto to ma na przykład Odessa. Nasze podziemia nie są niczym gigantycznym i makabrycznie wielkim. Po prostu jak każde duże miasto mamy masę bunkrów, schronów, tuneli. Wielu z nich do dziś raczej nie znamy – zatarły się na kartach historii pod zabudową, zarówno przedwojenną, jak i powojenną. Przykładem takiego tunelu, który pojawił się na mapach miasta i rozbudził wizje podziemnego miasta był ten, który znajdował się pod dawnym budynkiem Ornamentu, w 2024 roku (w trakcie rozbiórki), czyli na rogu Powstańców Wielkopolskich, Madalińskiego i Placu Szyrockiego.
Po drugie – w Szczecinie faktycznie cumowały okręty podwodne, tu były szkolone załogi, powstawały części wyposażenia dla Ubootów, ale u nas zbudowano ich tyci garstkę w porównaniu do miast zachodnich.
Po trzecie – mówi się, że Szczecin miał związek z V2 i potem lądowaniem na księżycu! Jest w tym tylko 1% prawdy – w Szczecinie więziony był krótko Werhner von Braun. Jedna z najważniejszych postaci za „cudowną bronią” znaną jako V2, a później jeden z ojców amerykańskiego programu kosmicznego. Mówi się też, że żoną Wernhera von Braun była pani z rodu Quistorp, a on sam miał matkę z tego rodu… To fakt, ale nie jest to odłam szczeciński tego nazwiska. To nie ta sama gałąź rodu Quistorp, jaka znana była w Szczecinie z wieży, filantropii i budowy masy obiektów z jakich dziś korzystamy.

Heinrich Ferdinand Adolf Feige

Wracając do postaci z fotografii. Na niej widzimy postać inżyniera i doktora – był nim Heinrich Ferdinand Adolf Feige. Co miał wspólnego z superbronią V2? W trakcie wojny w Szczecinie konstruowano niewielkie elementy do tych konstrukcji, a także eksperymentowano z możliwością umieszczania rakiet V2 w specjalnych platformach startowych, jakie można było wykorzystać na okrętach. Dla alianckiego wywiadu miało to marginalne znaczenie i przypisywanie bombardowań miasta właśnie dlatego jest błędne, a czasami się taka bajka powtarza. Dla aliantów w tym kontekście głównym celem był kompleks w nieodległym Peenemünde. Szczecińskie firmy wykonywały marginalne elementy i nie miały one takiego znaczenia jak wielka fabryka i we wspomnianym miasteczku, w którym do dziś znajduje się muzeum „wunderwaffe”.
Zdjęcie załączone wykonano krótko po zatrzymaniu Adolfa Feige w mieście Muhlhausen w centralnych Niemczech, 5 kwietnia 1945 roku. Miał przy sobie teczkę dokumentów z danymi i schematami. Rozpoznano, że był ówcześnie dyrektorem wydziału w fabryce w Szczecinie, który zajmował się produkcją elementów rakiet V1 i V2. Wraz z nim zatrzymany został Johannes Gollnow, dyrektor słynnej fabryki konstrukcji stalowych i mostów Gollnow & Sohn. Można pobocznie wspomnieć, że był on również właścicielem ziemskim znanego majątku Alt Buchholz, na północy miasta. O historii tego miejsca mogliśmy już poczytać w osobnym opracowaniu pod tym adresem. Według dopisków do zatrzymania, zdjęć oraz raportów amerykańskich również Johannes Gollnow miał część swojego przemysłowego imperium wykorzystywać do budowy elementów rakiet. Według opisów Feige miał odpowiadać za produkcję bezpieczników, regularnie unowocześniane do końca wojny, mające między innymi sprawić, by rakieta mimo chybienia w cel obliczany przez „system pokładowy” mimo to eksplodowała. Znane są też wątki opisujące, że sam Johannes Gollnow w swoich wielkich zakładach „zatrudniał” pracowników przymusowych jednak jego dokładna rola w produkcji elementów do rakiet V1 i V2 nie jest znana.
Wśród kilku fotografii Adolfa Feige pojawia się również chichot historii. Dwóch zatrzymanych pilnował szeregowy armii amerykańskiej Paul Oppenheimer. Jeżeli oglądaliście popularny ostatnio film poruszający wątek prac nad bronią atomową – to właśnie Julius Robert Oppenheimer był jednym z „ojców”. Zbieżność nazwisk 🙂 Jeżeli chodzi o drugą fotografię – Johannes Gollnow stoi po lewej stronie Adolfa Feige, po środku kadru.

Wirtualna karma

Redakcyjny kiciuch i jego pełna miska
50 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Mini Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Wirtualna piona! Dzięki takim ludziom jak Ty możemy opłacać licencje, serwer oraz domenę.

Na serwer

Koszty, licencje... 💝
100 zł Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Średni Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem
Dobry wybór

Zdecyduję samemu

Dzięki za 5 zł lub nawet 500 zł!
Dowolnie Jednorazowo
  • Twój kafelek w Galerii Wspierających jeżeli chcesz!
  • Ranga "Wspieracz" na Forum Dyskusyjnym zależna od kwoty (Mini 50+, Średni 100+, Wielki 200 +)
  • Podziękowania personalne na Grupie Facebook specjalnym postem przy wsparciu od 100 zł
Znana jest nam szersza historia inżyniera, który w „brunatnym” czasie poświęcił się pracy dla nazistów i w okresie II Wojny Światowej miał swój wkład w budowanie komponentów do rakiet V2 w Szczecinie. Był to konkretnie Heinrich Ferdinand Adolf Feige, który urodził się 2 grudnia 1888 roku w Szczecinie, jako syn kupca, a 8 lipca 1916 roku jego żoną została Else Irene Margarete Büll. Po osiągnięciu tytułu inżyniera i w trakcie swojej pracy aż do czasów II Wojny Światowej mieszkał przy dawnej Gabelsbergerstraße 12, na III piętrze.
Mieszkanie Adolfa Feige, inżyniera ze Szczecina, który swój wkład miał w konstrukcję elementów do rakiet V1 i V2 istnieje do dzisiaj. To adres Pocztowa 12 i istniejąca do dziś narożna kamienica obok skrzyżowania z Ściegiennego. Po II Wojnie Światowej zamieszkał w Hamburgu.

Znany kompleks znajdujący się w Peenemünde pod Szczecinem (na północny zachód) nie posiadał własnych fabryk komponentów – był głównie montownią, ośrodkiem doświadczalnym, startowym oraz posiadał lotnisko. Działała tam również fabryka komponentu paliwa rakietowego. Jednak elementy V1 i V2 produkowane były w zakładach przemysłowych w innych miastach III Rzeszy. W Szczecinie za taki zakład miał odpowiadać opisany Adolf Feige, a także swoją firmy na potrzeby „wunderwaffe” miał udostępniać zatrzymany z nim Johannes Gollnow. Wątek budowy w Szczecinie prototypowych platform startowych dla rakiet V2, jakie miały być ciągnięte za okrętami podwodnymi również nie jest bardzo dokładnie opisany, do dzisiaj. 

Nie są znane żadne dokładne źródłowe informacje, czy Adolf Feige jako inżynier zatrzymany przez służby amerykańskie i rozpoznany jako dyrektor zakładów produkujących elementy do rakiet V2 mógł mieć coś wspólnego z projektem Prüfstand XII. Był to projekt mający stworzyć holowane za okrętami podwodnymi platformy, które mogły być ustawiane pionowo i pozwalać na odpalenie rakiet w dowolnym miejscu na wodzie. Wątek powojenny inżyniera Adolfa Feige pozostaje nieznany – inni bardziej sławni i czołowi autorzy projektu „cudownej broni” zostali przejęci przez Amerykanów. Inżynier ze Szczecina prawdopodobnie nie miał ogromnego wpływu na „cudowną broń Hitlera” i mógł być po prostu zwolniony z niewoli.

Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 6 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej albo dołącz do nas na forum dyskusyjnym. 

Zajrzyj w okolicę postu!

Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!

Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.

Travelers' Map is loading...
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.

Dodaj komentarz

Historyczny Szczecin