W Szczecinie masa jest miejsc, które mają jakąś sekretną historię, jaka nie została jeszcze opowiedziana. Jedną z takich lokalizacji jest narożnik Wojska Polskiego oraz Jarzyńskiego. Niemal każdy kto jedzie w kierunku Głębokiego albo od Głębokiego do centrum mija opisane miejsce.
Dziś budynek nazwany niegdyś zajazdem Eckerberg lub „domem szosowym” Eckerberg nie rzuca się w oczy. Ciężko powiedzieć, czy jest oryginalny – bardzo prawdopodobne, że jest przedwojenny, ale przed nią mógł zostać przebudowany. Według map z schyłku XIX wieku znajdowały się tam dwa budynki. Aktualnie znajduje się jeden należący do wojska. Tuż za jednostką wojskową przy Wojska Polskiego, jadąc od Głębokiego mamy skrzyżowanie z ulicą Jarzyńskiego – brukowaną, która prowadzi do hali widowiskowo-sportowej. Na rogu obok ścieżki rowerowej stoi budynek. Właśnie w tym miejscu stał kiedyś Chausseehaus Eckerberg, czyli zajazd lub inaczej „dom szosowy”, przeznaczony jako przystanek przed daleką podróżą oraz miejsce odpoczynku dla osób przyjeżdżających albo wjeżdżających do Szczecina od północy. Mimo, że to tylko niewielkie oznaczenie na dawnych mapach miasta można ustalić kto tam żył oraz opisać kilka ciekawostek z dawnej prasy. Adres Chausseehaus Eckerberg będzie się zmieniać na przestrzeni lat, podobnie jak numeracja całej ulicy Wojska Polskiego – w latach trzydziestych i wcześniej była to Falkenwalderstraße 73 (Wojska Polskiego), następnie 248. Wcześniej – przed 1911 rokiem – okolice zajazdu nie należały jeszcze do majątku miasta.
Dzisiaj budynek po dawnym zajeździe „odziedziczył” adres Wojska Polskiego 248. W roku 2020 zarządcą budynku była Agencja Mienia Wojskowego, która ogłosiła przyjmowanie ofert na przebudowę obiektu, który służył jako budynek mieszkalny. W roku 2023 ogłoszono zamówienie na izolację piwnic, wymianę sposobu ogrzewania budynku oraz instalację paneli fotowoltaicznych. W temacie przedwojennym możemy mieć niemal pewność, że budynek zajazdu został rozebrany lub całkowicie przebudowany przed wojną – patrz galeria – wcześniej były to dwa budynki, w tym jeden prawdopodobnie z piętrem, uwiecznione na słabej jakości fotografiach. „Wróćmy” do dawnych czasów… Można podejrzewać, że z czasem właściciel zajazdu sprzedał go miastu – na początku XX wieku widnieje on jako faktyczny właściciel adresu, by później stało się nim „Stadt Stettin”, czyli Miasto Szczecin. Kiedy konkretnie mógł powstać zajazd? Na mapach z połowy XIX wieku jeszcze zdaje się, że go nie ma.
Dziękujemy za WASZE wsparcie! 💝
Ferdinand Christian Godow i Martha Godow
Na starość – w wieku 52 lat, w 1910 roku – zarządcą zajazdu Chausseehaus Eckerberg zostaje Ferdinand Christian Godow, który przeniesie się tam z dawnej Gabelsbergerstraße 6, z parteru. Dzisiaj byłaby to ulica Pocztowa i jej północno-zachodnia część obok skrzyżowania z Jagiellońską. Przeniósł się na ówcześnie dalsze przedmieścia miasta akurat wtedy, gdy majątek znalazł się w granicach Szczecina – można podejrzewać, że właśnie wtedy mogła nastąpić jego przebudowa. Nastąpi też zmiana numeracji. Zajazd aka „dom szosowy” mógł w swojej pierwotnej formie pochodzić z drugiej połowy XIX wieku, gdy pojawia się w spisie lokalizacji. Następnie występuje na mapach z około 1888 roku w postaci dwóch budynków oznaczonych charakterystycznym Ch H. Długoletni zarządca Chausseehaus Eckerberg – pan Christian Ferdinand Godow – później „zmienia” swoje pierwsze imię i występuje głównie pod „Ferdinand”, urodził się 23 stycznia 1858 roku w Klutz Kreis Greifenhagen, dziś to Klucz pod Szczecinem.
Żoną Ferdinanda była pani Martha Friederike Karoline Godow z domu Dinsel. Prawdopodobnie nie był to jego pierwszy ślub, bo 19 maja 1883 roku za jego wcześniejszą żonę podaje się Auguste Friederike Henriette Miatzner. Z tej postaci też możemy zdmuchnąć kurz zapomnienia – pierwsza żona Ferdinand zmarła 1 grudnia 1899 roku, w wieku 44 lat. Krótko później pan Ferdinand bierze ślub z Marthą, w Stralsundzie. Ze związku Ferdinanda i Marthy urodził się 10 września 1901 roku ich syn – Junior Ferdinand August Johann Godow, chociaż w dokumentach pojawia się też notatka, że imię mogło być zapisane błędnie, a był to Fritz August Johann Godow. Jest to możliwe – w latach trzydziestych pojawia się w Szczecinie takie nazwisko jak Fritz Godow, jeden jako kupiec, drugi jako nauczyciel. Skąd teoria, że Christian zaczął używać drugiego imienia?
W księgach pojawia się Ferdinand, jako zarządca Chausseehaus Eckerberg, już na początku XX wieku – jego syn miałby wtedy zaledwie kilkanaście lat. Również w akcie zgonu Ferdinanda pojawia się zamiana imion. Pan Ferdinand Christian Godow zarządzający zajazdem od niemal dwóch dekad zmarł 17 stycznia 1930 roku w Szczecinie, w wieku 71 lat. Ciekawostką jest, że dawna linia tramwajowa miała swoją końcówkę dokładnie obok – dzisiejszy zieleniec pomiędzy pasami alei Wojska Polskiego, tuż obok opisywanego zajazdu to właśnie dawna końcówka tramwajowa. Następnie, przy zajeździe swoją końcówkę miała linia autobusowa o literze F, jaką można było dotrzeć do Tanowa. Krótko później jego żona Martha zakłada spółkę z panią Friedą prowadząc zajazd dalej – powstaje Gadow-Kuhl, a współpracowniczką będzie pani Frieda Kuhl, jakiej wątek rodzinny niżej. Już w trakcie II Wojny Światowej marka ta znika, a zarządczynią jest tylko pani Frieda, mimo że nazwa „Godow-Kuhl” pozostaje jeszcze w 1943 roku. Dlaczego?
Frieda Kuhl z domu Godow
Żona Ferdinanda, wieloletniego zarządcy – Martha Godow – umiera 18 marca 1941 roku o 15:00 w zajeździe Chausseehaus Eckerberg. Dowiadujemy się z aktu zgonu, że jej rodzice (zmarli już) żyli w Stralsundzie. Powodem śmierci było zapalenie lewego płuca i niewydolność serca.
Niezwykły plot-twist (zwrot akcji) pojawia się w kwestii pani Friedy. Okazuje się, że była to… córka… pani Marthy i Ferdinanda. Nazwisko Kuhl z początku mogło kierować w inną stronę ale była to konkretnie Frieda Martha Luise Godow, która urodziła się 13 października 1902 roku, a w wieku 25 lat 30 sierpnia 1928 roku wyszła za mąż. Jej wybrankiem serca został kupiec Otto Ludwig Friedrich Kuhl. Całość historii ładnie łączą nam załączone dokumenty – akty urodzin i ślubów. Okazuje się, że w momencie, gdy pani Frieda Kuhl opuszczała Szczecin, a zarządzając obiektem na pewno była świadkiem exodusu dawnych mieszkańców Szczecina w 1945 roku pozostawiła w Szczecinie gdzieś na cmentarzach ojca i matkę. Notatka na akcie ślubu pani Friedy podaje też, że 12 kwietnia 1939 roku wzięła z panem Otto rozwód. Sprawia to, że w 1940 roku w księgach pojawia się osobno – ze swoim imieniem. Jej mąż Otto prawdopodobnie między 1939, a 1940 zmienia swój adres zamieszkania.
Wyścig z finiszem w zajeździe
Ciekawostką były wydarzenia podane przez szczecińską prasę dotyczące wydarzeń z 6 listopada 1938 roku. Wyścig z udziałem samochodów, motocykli i rowerów rozpoczął się na dzisiejszym Rynku Pogodno przy Mickiewicza, a zakończył się po wielkim objeździe puszczy na północy fetą przy Chaussehaus Eckerberg, gdzie wręczono nagrody. Podziękowania dla ponad 800 osób biorących udział w wielkiej imprezie złożył „brunatny” przedstawiciel korpusu Oberstaffelführer Heinz Doepke.
Po II Wojnie Światowej losy budynku nie są mi znane, ale prawdopodobnie przeszedł on wraz z sąsiednią jednostką w ręce wojska oraz pozostaje w mieniu Agencji Mienia Wojskowego do dziś. Raczej niewielu z was wiedziało, że kiedyś był tam zajazd… 😉
Widzę BŁĄD, mam sugestię!
Ostatnia aktualizacja 12 miesięcy temu
Możesz zgłosić problem lub propozycję rozwinięcia guzikiem poniżej lub dołącz do nas na forum dyskusyjnym.
Twórca całego tego zamieszania na Szczecin Znany i Historyczny, grzebiący pod każdą przedwojenną cegłą w Szczecinie. Dreptus okolicznus, gatunek pospolity. Droniarz, miłośnik ciemnego piwa, tematyki II Wojny Światowej. Codziennie? Po prostu brodaty brzydal.
Zajrzyj w okolicę postu!
Po prawej stronie znajdziesz mapę z lokalizacją omawianego tematu. To mapa interaktywna!
Możesz ja kliknąć i oddalić widok kółkiem myszy, co pozwoli Ci zobaczyć inne posty znajdujące się w tej okolicy. Możesz użyć „Mapy Historycznej” Szczecina, by zobaczyć ją w pełnej formie. Kliknięcie w ikonę pokaże Ci miniaturę i tytuł.
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.